De Amersfoortse onderzoeker Remco Reiding is terug uit Oezbekistan. Hij zoekt de identiteit van een Sovjet-soldaat die in de oorlog in Kamp Amersfoort overleed.

Hoewel zijn reis nog geen definitieve match opleverde, is Reiding hoopvol. "De autoriteiten wilden me echt helpen, dat is positief."

101 Oezbeken

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden 101 Oezbeken de dood in Kamp Amersfoort. Ze liggen op begraafplaats Rusthof in Leusden, maar hun namen zijn onbekend. Remco Reiding van de stichting Sovjet Ereveld wil de identiteit van de soldaten bijna tachtig jaar na dato dolgraag achterhalen.


Kaderu Xatam, oftewel Chatam Kadyrov. Foto: Tekening van Gerrit de Wilde (bewerking door RTV Utrecht)

En eerder deze week meldde hij dat hij zowaar een spoor had gevonden. Een Nederlandse kampgevangene tekende in de oorlog portretten van Sovjet-soldaten en schreef daarbij de naam 'Kaderu Xatam'. Vermoedelijk bedoelde hij 'Chatam Kadyrov'. Remco Reiding heeft inmiddels twee mannen met die naam op het oog die mogelijk in de jaren 40 vanuit Oezbekistan via het Oostfront in Kamp Amersfoort belandden.

Mogelijk beet

Om zo goed mogelijk onderzoek te kunnen doen, is Reiding naar Oezbekistan gereisd. "We hebben mogelijk beet", zegt hij achteraf tegen RTV Utrecht. Maar zeker weten doet hij dat nog niet.

De zoektocht leidde Reiding naar een minuscuul dorpje genaamd Navroeztepa, in het oosten van het Centraal-Aziatische land. "Er wonen zo'n vierhonderd mensen, maar op Google Maps kan je het nergens vinden. Zelfs de Oezbeken zelf hadden nog nooit van het dorp gehoord."

Vermist

In Navroeztepa werd in 1918 ene Chatam Kadyrov geboren. Toen ruim twintig jaar later de oorlog uitbrak, moest hij direct naar het front. Hij raakte al snel vermist en keerde nooit meer terug in Navroeztepa. Vanwege de in Amersfoort gevonden tekening vermoedt Reiding nu dat het om dezelfde Chatam Kadyrov gaat.


Remco Reiding met een voormalige burgemeester van Navroeztepa. Foto: Stichting Sovjet Ereveld

Bevestiging daarvan heeft hij tijdens zijn trip nog niet gekregen. Toch is hij hoopvol voor de toekomst. "De autoriteiten wilden me echt helpen. De nieuwe president - Shavkat Mirziyoyev is sinds 2016 aan de macht, red. - vindt het belangrijk dat er aandacht is voor de Tweede Wereldoorlog. Dus er gaan nu deuren open."

Minister van Film

Dat blijkt wel uit het feit dat Reiding tijdens zijn reis werd vergezeld door de Oezbeekse minister van Film. Ook sprak de Amersfoorter met een 74-jarige man die vroeger burgemeester van het dorp was. "In 1941 telde het gehucht ongeveer veertig huishoudens. Maar de familie van Chatam Kadyrov vonden we vooralsnog niet."

Reiding is inmiddels weer terug in Nederland. Hij hoopt snel bewijs te vinden dat Chatam Kadyrov daadwerkelijk in Amersfoort is geweest. "Een andere optie is dat we familie vinden. Als zij een foto van hem hebben, kunnen we die vergelijken met de tekening uit Kamp Amersfoort."

Een derde optie is vooralsnog toekomstmuziek. "Hopelijk kunnen we ooit met behulp van dna uit het graf onderzoek doen. Maar dat gaat niet binnen nu en een jaar gebeuren."