460 prominente Nederlanders werden in mei 1942 opgepakt door de Duitsers, puur als onderpand. Ze werden als gijzelaar vastgehouden in het seminarie Beekvliet in Sint-Michielsgestel. Het idee daarachter: als het verzet de bezetter iets aandoet, doden de Duitsers gijzelaars. Een van hen was Piet Sanders, een 29-jarige advocaat uit Schiedam.

Sanders was niet de enige hoogopgeleide die gegijzeld werd. Er zaten ook bijvoorbeeld artsen en professoren in Beekvliet. Het idee van de Duitsers was dat als deze mannen gefusilleerd worden, de klap voor de Nederlandse samenleving groter is.

Het terrein van Beekvliet werd afgezet met prikkeldraad maar in het park zelf was er lange tijd best wat vrijheid voor de gegijzelden. Ze konden sporten, er werden taalcursussen gegeven en cursussen in sterrenkunde.

 

In Beekvliet worden cursussen gegeven. | Foto: BHIC/Stichting Oud-Gijzelaars

 

Piet Sanders werd de assistent van Dr. Knuttel, de directeur van het gemeentemuseum in Den Haag. Onder het motto 'Knutsel met Knuttel, of anders met Sanders' hielden ze lezingen. Ze wilden naar de buitenwereld uitstralen dat het in Beekvliet allemaal niet zo erg was. Zodat het thuisfront niet al te ongerust raakte én om het moreel in het kamp hoog te houden.

 

Er kan gesport en geleerd worden in Beekvliet. | Foto: BHIC/Stichting Oud-Gijzelaars

 

Het leven in Beekvliet veranderde nadat er op 7 augustus 1942 een aanslag op een trein in Rotterdam was. Er zaten Duitse militairen in de trein. De aanslag mislukte, maar toch besloten de Duitsers 'gebruik te maken van de gijzelaars in Beekvliet'.

Fotograaf
De kampleiding wilde in eerste instantie vijftig gijzelaars fusilleren, maar besloot er uiteindelijk vijf te doden. De gijzelaars wisten toen nog niet dat de Duitsers het aantal naar beneden hadden bijgesteld. Zij dachten nog steeds dat vijftig van hen zouden worden gefusilleerd. Er was namelijk een fotograaf naar het kamp gehaald en die maakte foto’s van vijftig mannen. Piet Sanders werd ook op de foto gezet.

 

Er zaten alleen maar notabelen in Beekvliet gegijzeld

 

Vlak voordat het ultimatum afliep voor het verzet om de aanslagplegers aan te geven, lag Piet Sanders wakker. Op een gegeven moment scheen er een zoeklicht in zijn gezicht. Sanders dacht dat hij inderdaad gefusilleerd ging worden. Maar het zoeklicht ging verder en stopte bij de man naast hem. Het was Alexander Baron Schimmelpenninck van der Oije. Hij en vier anderen werden op 15 augustus 1942 geëxecuteerd.

Kampoudste
Piet Sanders mocht dus blijven leven. Hij werd de assistent van Willem Schermerhorn, de kampoudste. Schermerhorn was een goede leider. Dat kreeg ook koningin Wilhelmina, die in ballingschap in Engeland zat, te horen. Ze vroeg hem na de oorlog om minister-president te worden. Dat wilde Schermerhorn wel, maar alleen onder de voorwaarde dat Piet Sanders secretaris-generaal zou worden. Koningin Wilhelmina ging akkoord.