Het is kerstavond als drie mannen begraafplaats Eshof in Haren betreden. Ze dragen een militair uniform uit de Tweede Wereldoorlog en hebben kaarsjes bij zich. Bij een graf van een omgekomen verzetsstrijder steekt één van die mannen, David Hoes (35), een kaarsje aan.

De inwoner van Haren heeft net als andere leden van de groep niet specifiek een militair verleden, maar zet zich wel elk jaar met ziel en zaligheid in om omgekomen oorlogshelden te eren op kerstavond. 'Een kaarsje voor ze aansteken is wel het minste wat we kunnen doen', vindt hij.

Gepaste stilte

Het blijft die avond niet bij dat ene graf in Haren. Talloze andere oorlogsgraven in de omgeving kunnen ook op een bezoekje rekenen van Hoes en zijn twee kompanen. En op elke plek herhaalt hetzelfde ritueel zich: er wordt een kaarsje aangestoken en op het graf gezet, waarna er iets over het oorlogsslachtoffer wordt verteld. Als die informatie er niet is, volgt er een gepaste stilte.

 

 

David Hoes steekt een kaarsje aan bij het gedenkteken in Appelbergen (Foto: Jos Schuurman/FPS)

'Er is straks een generatie die de Tweede Wereldoorlog niet meer heeft meegemaakt', zegt Hoes. 'Door mensen te herdenken die voor onze vrijheid hebben gevochten, blijven we erover waken dat zoiets heftigs als zo'n oorlog nooit meer mag plaatsvinden. Door een kaarsje aan te steken, dragen wij ons steentje daar aan bij.'

ABSASVN

Het idee om lichtjes te laten branden op oorlogsgraven, kwam van Dick Jansen uit het Friese Bergum. Toen hij vier jaar geleden zag hoe 1394 Canadese graven in Holten (Overijssel) verlicht werden, vond Jansen dat dit overal in ons land moest gebeuren. Een oproep op Facebook zorgde ervoord dat in 2016 op 140 locaties een kaarsje werd aangestoken. Op afgelopen kerstavond werd dat gedaan op 442 plekken.

Hoes maakt deel uit van de Nederlandse Vriendenkring van de Amicale Belge SAS (ABSASVN). De groep bestaat uit tien à vijftien personen en houdt zich jaarlijks op allerlei manieren bezig met het herdenken en eren van oorlogsbevrijders in Nederland. Met toestemming van een commandant van de Special Forces in België mogen de leden zelfs met hoge uitzondering een rode baret dragen. 'Bijzonder, want dat ligt heel gevoelig', weet Hoes.

Radiotelegrafist

In één van de oorlogsgraven die Hoes en zijn twee kompanen op kerstavond bezoeken, ligt Menco Rein Mulder begraven. Hoes wist erachter te komen dat hij in de Tweede Wereldoorlog deel uitmaakte van de Secret Intelligence Service als radiotelegrafist. De Duitsers kregen hem te pakken, waarna hij aan hartfalen overleed in gevangenschap. Hoes leest die informatie voor, waarna er een kaarsje wordt aangestoken.

 

 

Een lid van ABSASVN bij het graf van Menco Mulder (Foto: Jos Schuurman/FPS)

Als het drietal bij een gedenksteen van verzetsstrijder Anda Kerkhoven in Glimmen arriveert, laat één van de mannen weten dat hij niet eens wist dat dat dit monument bestond. Ook hier wordt een kaarsje aangestoken. Tegelijkertijd worden op vele andere plekken in het land óók kaarsjes aangestoken bij oorlogsgraven.

Niet alleen

Maar het werk zit er nog lang niet op. In Noord-Nederland zijn volgens Hoes nog talloze oorlogsgraven die nog niet onder de aandacht zijn geweest omdat de informatie simpelweg ontbreekt. 'Hoe meer we weten, hoe meer verhalen wij kunnen doorvertellen', zegt Hoes. 'Weet je? Toen we op kerstavond op de Eshof kwamen, brandden er al lichtjes op graven van twee ex-vliegeniers. Dan weet je dat je niet in je eentje ergens voor strijdt.'