"Papa en mama, hoe hebben jullie elkaar ontmoet?" Met deze vraag kwam veertig jaar geleden de familiegeschiedenis van John Melkman langzaam los. Zijn vader Wim vertelde hem hoe hij uit kamp Westerbork wist te komen, met Johns moeder trouwde en zich uiteindelijk aansloot bij het verzet.

Vandaag de dag vertelt de 73-jarige John het verhaal van zijn vader in klaslokalen om kinderen les te geven over de Tweede Wereldoorlog. In de aanloop naar 4 mei heeft hij het altijd extra druk. Muisstil luistert groep 7 van de St. Josephschool in Vinkeveen naar de indrukwekkende verhalen.

Wim Melkman kwam in de oorlog voor een vreselijk dilemma te staan, vertelt John namens Stichting Na De Oorlog aan de kinderen in de klas. Hij mocht het kamp verlaten om te trouwen. De kampcommandant stond dat toe, omdat de moeder van Wim ook in het kamp vastzat. Als hij niet zou terugkeren, zou zijn moeder het waarschijnlijk niet overleven.

Maar op de terugweg naar Westerbork, kreeg Wim slecht nieuws. "Hij hoorde dat hij op de deportatielijst van dinsdag stond, vanuit Westerbork naar Auswitz. Hij dacht wat moet ik nou? Terug naar mijn vrouw in Amsterdam of naar mijn moeder in Westerbork?", beschrijft John het verhaal van zijn vader.

Moeilijke keuze

"Wie zou teruggaan naar het kamp?", vraagt John aan de klas. Het blijft even stil. Er wordt diep nagedacht over deze moeilijke keuze. Een aantal kinderen steekt twijfelend een vinger in de lucht. "Je moeder is toch het dierbaarste wat er is", klinkt er. De kinderen overleggen met elkaar, want makkelijk is het niet.

John vindt het belangrijk om de geschiedenis in leven te houden maar wil het onderwerp ook naar het hier en nu brengen. "Ik vraag me vooral af wat je vandaag de dag met dit verhaal doet", zegt John. Hij wil leerlingen laten zien dat je altijd een keuze hebt. "Als iemand gepest wordt op het schoolplein en niemand grijpt in, dan gebeurt het gewoon."

Hulp van anderen

Luca kan dat beamen. Hij werd zelf gepest en was erg blij met de hulp van anderen. "De jongen die me pestte stond er op een gegeven moment alleen voor en hij vond er toen niks meer aan. Als hij iets deed, kwam iedereen erbij en zeiden ze dat hij moest stoppen. Toen was het klaar."

De familiegeschiedenis van John heeft groep 7 van de St. Josephschool vandaag flink aan het denken gezet; niet alleen over de Tweede Wereldoorlog maar ook over de keuzes die je elke dag maakt.