Dat Willem Mantel in het verzet in Coevorden had gezeten in de Tweede Wereldoorlog, dat was in de familie bekend. Maar wat hij precies deed, wist eigenlijk niemand. Podcastmaker Freek Schröder duikt in een stukje onbekende familiegeschiedenis om het verhaal van zijn overgrootvader te ontrafelen.
"Het enige wat ik wist was dat hij in het verzet had gezeten", vertelt Schröder in het Radio Drenthe-programma Drenthe Toen over Willem Mantel. In de podcast 'De arrestatie van een Coevorder verzetsgroep' neemt hij de luisteraar mee in zijn zoektocht naar de verzetsdaden van zijn moeders opa.
Delft
Schröder begint met het in kaart brengen van zijn familiegeschiedenis. "Vanaf daar ben ik verder gegaan om meer over hem uit te zoeken", doelt hij op Mantel. "Hij is in Delft geboren en heeft in Delft ook zijn studie gedaan. Hij heeft bij de NS gewerkt en is leraar geworden aan de Rijks-HBS in Assen", vertelt hij in de radiostudio, die gevestigd is in die voormalige Rijks-HBS.
In 1934 wordt Mantel directeur van de Rijks-HBS in Coevorden. Zes jaar later, als de Duitsers Nederland binnenvallen, dient hij in het leger dat niet lang standhoudt. "Hij gaat terug naar Coevorden. In 1942 wordt hij gevraagd voor het verzet", vertelt Schröder.
Dalen
"Mijn familie zelf weet weinig van het verzet." En dus moet de podcastmaker bij andere families terecht voor verhalen over het verzet. Zo belandt hij bij de familie Hartemink. De twee broers Hartemink uit Dalen zitten samen met Mantel in het verzet. "De boerderij van de familie uit 1937 staat daar nog in Dalen. De neef van de gebroeders Hartemink woont daar. Ik ben bij hem op bezoek geweest, hij heeft mij vertelt wat hij nog weet van zijn ooms en mijn overgrootvader."
Zo ontdekt Schröder tegelijk een voor hem onbekend stukje Nederland, want de in Delft geboren Amsterdammer kende het gebied niet. De neef van de Harteminks vertelt over een wapentransport vanuit de boerderij, waarbij het paard 'gloepens hard' moet trekken om de zwaarbeladen kar voort te trekken.
Op de boerderij zijn ook onderduikers ondergebracht. In zijn zoektocht komt Schröder een van hen op het spoor. Een gereformeerd jongetje uit Rotterdam wordt bij het gereformeerde boerengezing op het platteland ondergebracht. "Hij was in de oorlog een jongetje van tien, uiteindelijk vijftien. Ik bel hem op en toen bleek dat hij er nog nooit over had gepraat. Hij is blij dat hij erover heeft kunnen praten. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld op de boerderij bij de arrestatiegolf."
Loenen
Bij de arrestatiegolf in 1945 van de Landwacht worden in Zuidoost-Drenthe tientallen verzetsstrijders opgepakt. Op 8 januari wordt ingenieur Willem Mantel gearresteerd. "Uiteindelijk komt hij in de gevangenis in Assen en wordt hij afgevoerd naar de Woeste Hoeve bij Apeldoorn. Daar wordt hij gefusilleerd als represaille na de aanslag op de Duitse generaal Rauter", vertelt Schröder. Ook de gebroeders Hartemink behoren tot de 117 mensen die daar voor het vuurpeloton worden gezet.
Het lichaam van Mantel wordt in een massagraf begraven, herbegraven in Coevorden en uiteindelijk verplaatst nar de erebegraafplaats in Loenen.
De arrestatie van een Coevorder verzetsgroep is te beluisteren in verschillende podcastapps zoals Spotify.
Lees ook:
Drenthe Toen Podcast: de OD-actie van januari 1945