LUNTEREN - In de nacht van 8 op 9 maart 1945 pakken de Duitsers de Bennekomse verzetsman Bart van Elst op na een mislukte wapendropping bij Lunteren. Van Elst en negen andere verzetsmensen worden later die maand, met de bevrijding in zicht, doodgeschoten in Kamp Amersfoort.
De Duitsers onderscheppen de gedropte containers. Verzetsman Bart van Elst, die al langer door de Duitsers werd gezocht, wordt opgepakt en overgebracht naar Kamp Amersfoort. Daar wordt hij op 20 maart, na een tijd van ondervragingen en zware mishandelingen, doodgeschoten.
Van Elst was lid van de Marechaussee die na de bezetting onder controle van de Duitsers was gebracht. Hij was gelegerd in de kazerne van de brigade Groesbeek. In mei 1942 wordt hij gearresteerd nadat hij samen met een aantal collega's in Nijmegen het Wilhelmus heeft gezongen. Van Elst wordt naar kamp Amersfoort gebracht en vervolgens naar Duitsland voor 18 maanden dwangarbeid. Als hij in die periode terug moet naar Arnhem om te getuigen in een rechtszaak, besluit hij onder te duiken en zich in Bennekom bij het verzet te melden.
Haar eraf, voortanden eruit
In maart 1944 wordt hij herkend en gearresteerd, maar weet hij opnieuw te ontsnappen. Om herkenning te bemoeilijken wordt hij kaal geschoren en krijgt hij een grijze pruik. Ook worden zijn twee vooruitstekende voortanden getrokken, Van Elst kan weer even vooruit maar is in de nacht van 8 op 9 maart op de verkeerde plek als bij Lunteren een wapendropping voor het verzet misgaat.
Executies
Samen met 14 andere verzetsmensen van de groep Ede van de Binnenlandse Strijdkrachten wordt hij opgepakt en naar Kamp Amersfoort gebracht. Daar belandt hij in een cellencomplex voor Todeskandidaten en wordt hij zwaar mishandeld. Samen met 9 andere gevangenen wordt hij op 20 maart gefusilleerd op de Appelweg in Amersfoort. De aanleiding is de liquidatie door het verzet van een foute politieman. Voor die verzetsdaad worden in Loosdrecht nog eens 10 gijzelaars doodgeschoten, onder wie zes uit de gemeente Ede. Zij waren allen betrokken bij de mislukte wapendropping in de nacht van 8 op 9 maart: Het gaat om Rijk Tigelaar (32 jaar, Ede), Cor Garritsen (23 jaar Ede), Cornelis Verduijn (37 jaar Ede), Hylke van Vliet (27 jaar Bennekom), Fokke Roosjen (32 jaar Ede) Piet Roseboom (25 jaar Bennekom)
Over die aanslag en het lot van de verzetsmensen uit Ede gaat deze reportage:
In Amersfoort herinneren drie plaquettes aan de executie met de namen van de tien gefusilleerden:
Gerrit Boonzaaijer 62 jaar Lunteren
Max Lugthart 25 jaar Ede
Bart van Elst 27 jaar Bennekom
Jan Mekking 26 jaar Ede
Piet de Geest 36 jaar Ede
Ferdi Rombout 18 jaar Ede
Derk van Gestel 45 jaar Ede
Barend Veenendaal 25 jaar Ede
Jo Kelderman 26 jaar Ede
Elbert Veenendaal 27 jaar Ede
In de muur zijn nog steeds de kogelinslagen zichtbaar.
Foto 4en5mei.nl
In Bennekom staat een gedenkteken in het Bart van Elstplantsoen, dat na de oorlog is aangelegd door Canadese militairen.
