EMMERICH AM RHEIN - Het is 70 jaar geleden dat het Duitse Elten door Nederland werd geannexeerd. Op zaterdag 23 april 1949 om 12.00 uur trok de Nederlandse marechaussee in jeeps en bewapend naar het gemeentehuis van Elten. Een groep journalisten registreerde de kalme 'machtsovername'. Nederland bezette Elten in het kader van compensatie van het oorlogsleed. De dorpsbewoners reageerden nauwelijks, volgens zeggen zou een dronken man het Duitse volkslied hebben gezongen, maar daar bleef het bij
Compensatie
Nederland eiste na de Tweede Wereldoorlog een schadevergoeding van 25 miljard gulden van Duitsland. De Conferentie van Jalta had eerder al geregeld dat herstelbetalingen alleen in natura mogen. Nederland krijgt uiteindelijk groen licht van de geallieerden om 69 vierkante kilometer Duits grondgebied met ongeveer 9500 Duitse bewoners te annexeren. Het gaat daarbij om grond bij Tüddern bij Sittard en Elten net over de grens bij Babberich en 's-Heerenberg.
Veel meer grond geëist
Het Nederlandsch Comité voor Gebiedsuitbreiding had de lat in eerste instantie veel hoger gelegd en kwam met een plan om een strook (zie afbeelding) vanaf het noordelijke Wilhelmshaven, via Oldenburg, Osnabrück, Münster, Mönchengladbach en Keulen naar Aken krijgen. De geallieerden en de minister Drees en premier Schermerhorn vonden dat veel te ver gaan en wezen op de Duitse wraakgevoelens na de annexaties na de Eerste Wereldoorlog.
Toeristen-files in Elten
Nederland stak veel geld in nieuwe gebieden. De Nederlandse prijzen waren veel lager dan de Duitse en veel dagjesmensen kwamen naar de nieuwe stukjes Nederland kijken. Op sommige dagen was het zo druk dat er files stonden tot aan de berg van Hoch-Elten. Er werd veel gebouwd en de ex-Duitsers konden rekenen op een uitkering.
Vrachtwagens met boter in Elten (Foto: Heemkunde Kring Bergh)
Die Butternacht
In 1960 werden Duitsland en Nederland het eens over het terugdraaien van zo goed als alle grenscorrecties van 1949. Ondernemende types in Elten en Tüdderen maakten gebruik van de overgang op 1 augustus 1963. Overal in de regio werden boter, eieren, koffie, en textiel opgeslagen in loodsen en in vrachtwagens. Toen Elten en Tüdderen weer Duits werden, "passeerden" al deze goederen de grens zonder dat er tol over werd betaald. Met de zogenoemde 'Eltener Butternacht' werd een winst geboekt van 60 miljoen gulden.
Kijk hier de uitzending van 75 jaar vrijheid over de annexatie.
