ARNHEM - Het is vrijdag 30 augustus 1940. De Duitsers bezetten ons land dan inmiddels al ruim drie maanden. Maar 30 augustus is vooral de dag voor 31 augustus, de verjaardag van koningin Wilhelmina. En de bezetter vreest al te openlijke huldeblijken aan de Oranjevorstin door haar onderdanen.
In verschillende kranten verschijnen waarschuwende berichten. Zo meldt De Graafschap-Bode dat de Duitse Ortskommandant het stadsbestuur heeft opgetrommeld. Zodat zij aan de bevolking kunnen overbrengen dat ze zich koest moeten houden op Koninginnedag. "Het is noodzakelijk, Uw Landslieden absoluut ter kennis te brengen, dat wij demonstraties of vertoon op den 31.8, van welke soort deze ook mogen zijn, drastisch zullen beantwoorden. Wij staan absoluut op het standpunt, dat elk vertoon als een vijandige daad tegenover Duitschland beschouwd zou moeten worden."
De Graafschap-Bode van 30 augustus 1940 - bron: Delpher
In de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant is de toon nog duidelijker. Elk demonstratief optreden of betoging ten gunste van het Huis van Oranje, "dat den stijd tegen het Groot Duitsche Rijk blijft voortzetten", is strafbaar. De vlag mag niet uit en gebouwen mogen niet versierd worden. Maar je mag ook geen insignes, gekleurde linten of bloemen op je kleding dragen. Dat laatste hebben de Duitsers 'geleerd' van de verjaardag van prins Bernhard op 29 juni 1940. Hij is het eerste lid van het Koninklijk Huis dat jarig is na de Duitse inval in mei. Als protest tegen de bezetting dragen de Nederlanders op grote schaal een anjer in hun knoopsgat.
Maar Nederlanders blijven creatief als het aankomt om hun ongenoegen met de Duitsers en tegelijk hun verbondenheid met het Huis van Oranje te tonen. Op 30 augustus 1941 roept de Oranje-Bode -Verschijnt wekelijks kosteloos voor alle goede Nederlanders- op om op Koninginnedag worteltjes te eten. Opvallend is de Oranje-Bode de lezers ook oproept om die dag niet naar voor joden verboden plekken te gaan.
Oranje-Bode, 30 augustus 1941 - bron: Delpher
