Het heeft even geduurd, maar op 6 april 2018 werd het onderduikersmuseum in Nieuwlande geopend. Oud-verzetsman Max Léons was de eerste die zijn naam in het gastenboek schreef.

"Heel veel vrijwilligers hebben de laatste dagen hun beste beentje voorgezet en het ziet er allemaal puik uit vind ik zelf", zegt bestuurslid Jan van der Sleen.

Verzet ​

Het had nog best wat voeten in de aarde om het museum te realiseren. "Er was sprake van dat de gereformeerde kerk te koop stond en toen vielen er een paar dingen op zijn plaats. Er was iemand die wel belang bij de kerk had én we zagen het als een mooie plaats om ons museum te vestigen", vertelt Van der Sleen.

Het liep jammerlijk anders. De kerk, waar onder de preekstoel in de oorlog een verzetskrant werd gedrukt, werd uiteindelijk verkocht aan een andere kerkgemeenschap. "We hadden er liever als museum in gezeten, maar goed. We hebben hier een plek in de oude school en we hebben een mooie expositie", besluit Van der Sleen.

Collectie

In het museum staan allerlei kostbaarheden die bezoekers herinneren aan de bezettingsjaren. Een van de topstukken is volgens Van der Sleen een aantal spotprenten die uniek zijn in Nederland. "We zijn ermee naar de conservator geweest van Kamp Westerbork en die zei: oh, misschien zijn er daar nog wel meer van in omloop", vertelt Van der Sleen. Uiteindelijk bleek dat niet het geval en waren er slecht kopieën in de omloop. De prenten zijn tijdens de bezittingsjaren onder de gereformeerde kerk in het dorp gemaakt.

Yad Vashem

Nieuwlande heeft als dorp de Yad Vashem onderscheiding gekregen. "Eigenlijk het eerste dorp in Europa. Later is daar nog een dorp in Frankrijk bij gekomen", legt Van der Sleen uit. "Ik vind dat we daar best trots op mogen zijn als dorp. Eigenlijk hebben we dat nooit zo uitgesproken. Nu is er voldoende aandacht en dat willen we eigenlijk ook wel zou houden de komende tijd."

Terug naar Nieuwlande

In 2012 ging de toen 90-jarige Léons terug naar het dorp voor een weerzien met oude bekenden. Radiomaker Anthon van der Neut maakte daar de prijswinnende documentaire Terug naar Nieuwlande over. Beluister hier de radiodocumentaire.