De Joodse dwangarbeiders uit Kamp Conrad, die verantwoordelijk zijn voor de aanleg van de Afschuttingsweg in Rouveen, hebben na 77 jaar de eer gekregen die hen toekomt. De weg heet nog steeds Afschuttingsweg, maar nu met als officiële ondertitel 'Jodenweg'.
En dat allemaal dankzij de basisschoolleerlingen uit Rouveen. Na een gastles van inwoner uit Rouveen en documentairemaker Geertjan Lassche over het Rouveense werkkamp Conrad schreven zij een brief naar burgemeester Theo Segers. Kon de straatnaam niet aangepast worden, om zo de Joodse mannen niet te vergeten?
Een straatnaamverandering bleek een te ingewikkelde en kostbare procedure, maar in een toevoeging aan de officiële naam van de weg kon de gemeente zich wel vinden.
In de volksmond
Vanochtend was het dan eindelijk zover: het bord met daarop de naam 'Jodenweg' werd officieel onthuld. Burgemeester Segers hield na de onthulling een toespraak en hij legde samen met de kinderen een krans.
Ook Lassche was aanwezig bij de onthulling van het tweede straatnaambord. "Deze weg wordt in de volksmond al heel lang Jodenweg genoemd", zo vertelt hij, "zo heeft het ook op oude kaartjes en brieven gestaan. Maar op een gegeven moment moest er toch een officiële naam aan gegeven worden en werd het de Afschuttingsweg."
'De juiste naam'
De naam 'Jodenweg' verwijst naar de Joodse dwangarbeiders uit Kamp Conrad, die voor de aanleg van deze weg zorgden. Of beter, moesten zorgen. Elke ochtend liepen ze in alle vroegte van het kamp naar de weilanden drie kilometer verderop, om daar onder dwang de hele dag te scheppen en te graven.
"De naam 'Jodenweg' is misschien niet zo fraai", zo vervolgt Lassche, "maar door de weg anders te noemen, vergeet je een stuk geschiedenis. Daarom is het tegelijkertijd wel de juiste naam."
Ontruiming op Grote Verzoendag
De dag van de onthulling is niet toevallig gekozen. Precies 77 jaar geleden, op 3 oktober 1942, werd het werkkamp in Rouveen om zeven uur 's ochtends ontruimd. Dat het die dag ook een Joodse feestdag was, het Loofhuttenfeest, was puur om te treiteren.
Honderden Joden marcheerden, onder begeleiding van zwaar bewapende Duitsers, de poort uit, via Staphorst, naar het treinstation van Meppel. Zo gingen de Joden van Kamp Conrad via Westerbork naar hun laatste halte, de vernietigingskampen.
Overlevenden
Slechts zes van de 344 Joden die in werkkamp Conrad zaten, overleefden de oorlog. Eén van hen was Coenraad Rood, die boeken schreef over zijn kampverleden en ook meewerkte aan een aantal documentaires. Hij was de laatste die kon navertellen wat er gebeurde in kamp Conrad. hij overleed in 2011 op 94-jarige leeftijd.
Lassche vindt het belangrijk dat er anno 2019 alsnog een monument komt voor de dwangarbeiders. "We kunnen wegkijken, maar we kunnen dit verhaal ook aangrijpen om met z'n allen bewustwording te creëren."
Hatikwa
Ter herinnering aan de slachtoffers zong de jonge Zara de Boer het Israëlische volkslied 'Hatikwa', ofwel hoop, over de hoop van de Joden ooit terug te kunnen keren naar Jeruzalem.
