In deze serie blikt RTV Oost terug op periode die vooraf ging aan de bevrijding van Overijssel. De bevrijders zetten namelijk op 1 april 1945 voet op Overijsselse bodem, maar in september 1944 begon de bevrijdingsoperatie al in het zuiden van het land. Hoe vonden de bevrijders in die maanden hun weg richting Overijssel? In dit artikel de stand van zake op 22 november 1944.
Overijssel moet nog lang wachten op de bevrijding maar in het zuiden van Nederland is de bezetter al verdreven. In Tilburg wordt een maand nadat de stad is bevrijd het eerste Joodse huwelijk sinds de bezetting gesloten.
De Noordoostpolder werd in de volksmond ook wel het Nederlandse onderduikparadijs genoemd. Nu steeds meer Nederlandse mannen worden opgepakt om in Duitsland te gaan werken, is het ook gedaan met de rust in de polder. Het gebied werd bovendien steeds vaker gebruikt om wapens te droppen voor het verzet.
De Duitsers pakken zo'n tweeduizend mannen op in de Noordoostpolder. Te voet moesten ze naar Vollenhove. Wie lef had, sloop weg. Bewoners van Zwartsluis zetten hun deuren op waar de 'vluchtelingen' onderdak konden vinden.
tekst gaat verder onder foto
Mannen die bij een razzia zijn aangehouden worden weggevoerd (Foto: NIOD)
Fotograferen en filmen in de buitenlucht mag niet meer. SS-leider Rauter heeft het verboden. Ook tekenen in het openbaar mag niet meer. Op die manier moet worden voorkomen dat Nederlanders spioneren voor de geallieerden. Wie wordt betrapt kan vijf maanden cel krijgen of een geldboete.
Onmogelijke opdracht
De inwoners van Enkhuizen staan voor een onmogelijke opdracht nadat het verzet op 21 november grote hoeveelheden voedsel heeft gestolen van de bezetter. Het gaat om 15.260 eieren, 1300 kilo worst, 700 kilo rund- en varkensvlees en 33 vaten boter. En die moeten terug. De Duitsers eisen dat de bevolking van de stad de voorraden weer aanvult.
Zo niet dan volgen de meest strenge maatregelen, willekeurige executies dus. De inwoners proberen binnen drie dagen een bedrag van 25.000 gulden op te halen. De notabelen, die waarschijnlijk de grootste kans lopen geëxecuteerd te worden hebben tot 23 november de tijd om het geld bij elkaar te krijgen.
Voedselprotesten
Eindhoven mag dan wel bevrijd zijn van de Duitsers, rustig is het er allerminst. De voedselschaarste is er zo groot dat mensen de straat op gaan om te protesteren tegen de de tekorten. Het ging vooral om werknemers van Philips die dreigden te gaan staken. Burgemeester Verdijk en majoor Verhoeff van het Militair Gezag hebben geluk. Ze beloven dat er snel verbetering komt in de situatie.
Net op dat moment arriveert net de eerste vijftig van driehonderd vrachtwagens met voedsel die het Militair Gezag enkele dagen eerder heeft losgekregen bij de geallieerde autoriteiten in Brussel.
Waar zijn de bevrijders?
Nog 131 dagen te gaan tot de bevrijdingsvlag in Overijssel uit kan. Op deze kaart zie je waar de bevrijders zijn op 22 november 1944.
