OOSTERBEEK - In september 2019 wordt in de uiterwaarden Oosterbeek een korte wandeling, gemarkeerd met wit lint, naar de Rijn uitgezet. De 'White Ribbon Mile' herinnert aan de terugtrekking van geallieerde militairen na het mislukken van de Slag om Arnhem, 75 jaar geleden.
Het is maandag 25 september 1944, Operatie Market is mislukt en in de vroege ochtend wordt besloten om de restanten van de Britse Airborne Divisie terug te trekken naar veilig gebied ten zuiden van de Rijn. Die nacht vindt Operatie Berlijn plaats, ruim 2300 soldaten proberen vanuit Oosterbeek de rivier over te steken naar Driel. De omstandigheden zijn perfect voor deze operatie. Het regent de hele nacht, waardoor geluiden niet te horen zijn en door de bewolking is het pikkedonker. Het helpt om de aftocht voor de Duitsers geheim te houden, maar tegelijkertijd bemoeilijkt het de tocht van de geallieerde soldaten naar de Rijnoever enorm. Ze zien geen hand voor ogen.
Witte linten om de weg te vinden
Gelukkig heeft de genie twee routes uitgezet met witte linten van parachutes. Die helpen de soldaten hun weg te vinden naar de Oude Kerk aan de Benedendorpsweg in Oosterbeek. Van daaruit lopen de mannen door de uiterwaarden naar de oever van de Rijn, waar inmiddels een groot aantal boten klaar ligt om ze naar de overkant te brengen: 21 houten stormboten met een buitenboordmotor, tien canvas aanvalsboten en een paar kleine rubberbootjes. De eerste boot vertrekt om 21.30 uur richting Driel. Maar ondanks dat het pikkedonker is, wordt de boot beschoten door Duitse troepen aan de overkant. Hij raakt beschadigd, maakt water en is onbruikbaar. De tweede boot zinkt, nadat hij getroffen wordt door een mortiergranaat. Andere boten lukt het wel om de Airborne-soldaten over te zetten. Om 21.45 uur bereiken de eerste mannen de zuidoever bij Driel. De boten varen tientallen keren op en neer om de mannen in veiligheid te brengen.
Soldaten vinden de weg naar de Rijn langs witte linten - still uit 'Theirs is the Glory'
Ondertussen bestoken de Duitsers de geallieerde boten met mortieren en machinegeweren, velen sneuvelen onderweg naar veilig gebied. De evacuatie gaat langzamer dan gehoopt en daarom besluiten steeds meer soldaten om dan maar naar de overkant te zwemmen. Een aantal haalt het, maar helaas worden heel wat soldaten meegevoerd door de stroming en verdrinken.
'75 jaar Vrijheid, op weg naar 2020' maakte in september 2017 een reportage over Captain James Ogilvie, die in de Rijn verdronk door zijn kilt:
Om 05.45 uur in de ochtend wordt het bevel gegeven om de evacuatie te staken. Het is te gevaarlijk om de Rijn te blijven oversteken. In totaal lukt het 2.163 Britse en Poolse soldaten de zuidkant van de Rijn te bereiken: 1.741 mannen van de Britse Airborne Divisie, 160 Poolse parachutisten, 75 mannen van het Dorset Regiment en 422 glider-piloten. De soldaten die achterblijven op de noordelijke Rijnoever worden later die ochtend gevangen genomen door de Duitsers.
Monument Rijnoversteek
Op de plek waar de mannen aan boord van de boten gingen voor de Rijnoversteek, is in 2003 een klein monument opgericht. Dit monument is normaal gesproken niet bereikbaar, maar van 9 tot 27 september 2019 wel. Dan is de 'White Ribbon Mile' elke dag open voor wandelaars. Starten kan bij de Oude Kerk aan de Benedendorpsweg 134 in Oosterbeek. Kijk voor meer informatie op de website van de 'White Ribbon Mile.'
'75 jaar Vrijheid, op weg naar 2020' maakte in september 2018 een reportage over het monument voor de Rijnoversteek.
