TIEL - Na Operatie Market Garden in het najaar van 1944 wordt Tiel frontstad. Het is niet langer veilig in de stad, die door de geallieerden zwaar wordt beschoten. En dus moeten in november 1944 meer dan 4-duizend inwoners de binnenstad op bevel van de Duitsers verlaten. Enkele mensen blijven achter, maar op 8 januari 1945 krijgen ook zij een evacuatiebevel, Tiel moet helemaal leeg.
Als de geallieerden steeds grotere delen van Zuid-Nederland bevrijden, komt het Rivierengebied in de frontlinie te liggen. Tiel wordt door de geallieerden zwaar beschoten en voor de bewoners is de situatie dramatisch, ze slapen zelfs in schuilkelders. In november moeten alle inwoners van de Duitsers de stad verlaten. Veel mensen geven gehoor aan het evacuatiebevel, maar er is ook een groep die achterblijft.
Barre tocht naar Leeuwarden
Op 8 januari 1945 krijgen ook de laatste achterblijvers het bevel de stad te verlaten. Er is veel verzet tegen de evacuatie en het Bureau Afvoer Bevolking weet de uittocht nog enkele dagen te vertragen. Maar uiteindelijk is er geen ontkomen aan, de Duitsers jagen de mensen hun huizen uit. Alleen de Tielenaren die iets voor de Duitsers kunnen betekenen, zoals een bakker, enkele gravers voor de loopgraven en de werknemers van de Betuwse jamfabriek kunnen achterblijven, de rest moet naar Friesland. Het is een barre winter, met vorst en sneeuw. Een lange tocht volgt en pas op 26 januari komen 6-duizend Tielenaren in Leeuwarden aan, waar ze tot het einde van de oorlog blijven.
Verwoest en leeggeplunderd
Voor de Duitsers is de lege stad een uitgelezen mogelijkheid om in tijden van schaarste aan goederen te komen: de fabrieken en leeggekomen woningen worden geplunderd en ook winkels en banken worden leeggeroofd. Als de Tielenaren in de zomer van 1945 terugkeren, treffen ze hun stad in puin aan, driekwart van de stad is verwoest.
Tiel in puin - Regionaal Archief Rivierenland
