ARNHEM - Anger wordt de operatie genoemd, soms ook Quick Anger. De Brits-Canadese oversteek van de IJssel bij Westervoort met als doel onder meer het innemen van Arnhem. Een beladen confrontatie na de mislukking van september 1944. De Britten waren uit op revanche. En dus kreeg de grotendeels lege stad er opnieuw van langs. Zwaar van langs. In de enige wijk die nog wordt bewoond, de Geitenkamp, vallen burgerdoden door de geallieerde beschietingen.
De aanval die op 12 april 1945 begint, richt in de grotendeels geëvacueerde stad zware schade aan. Meer zelfs dan de eerste Slag om Arnhem van september 1944. De Britten en Canadezen denken dat de stad zwaar wordt verdedigd en die verwachte Duitse defensie moet met zware beschietingen en aanvallen met jachtbommenwerpers zoveel mogelijk onschadelijk worden gemaakt.
Canadese troepen en voertuigen na de oversteek in een doorzeefde AKU-loods op de Kleefse Waard - publiek domein
De beschietingen leiden tot tal van branden in de stad. Na de beschietingen volgt een grote amfibische oversteek bij Westervoort.
Terug in Arnhem - foto Wikipedia publiek domein
In en om Arnhem zitten op dat moment nog zo'n 1000 Duitse verdedigers van hoofdzakelijk oudere lichtingen. Geen eenheden die het de Britten en Canadezen nog moeilijk konden maken. Maar vanwege de ervaringen van september 1944 en de behoefte nu het initiatief te houden, zetten de Britten en Canadezen zwaar in.
Britse tanks brengen Duitse gevangenen op - foto Wikipedia publiek domein
Dat levert veel verwoesting op in de grotendeels geëvacueerde stad. De zwaarste klap wacht de wijk Geitenkamp, de enige wijk die nog bevolkt is. Er wonen onder meer dwangarbeiders en NSB-gezinnen. De wijk is omzoomd met prikkeldraadversperringen met Duitse wachtposten. In de loop van de 12e april ontploffen granaten in de wijk die pamfletten bevatten. De tekst laat niets aan duidelijkheid te wensen over: 'U hebt na aankomst van deze waarschuwing dertien uur tyd om zich in veiligheid te stellen' zo lezen de bewoners. Maar waar moeten ze in vredesnaam heen? De meeste bewoners blijven en verschansen zich, in afwachting van wat komen gaat. Er valt een onbekend aantal doden.
'het bloed liep over de stoep'
Het boek Arnhem Spookstad citeert een bewoner: 'In onze straat was het een hels lawaai, We raakten in paniek. Die werd nog versterkt toen een geheel verdwaasde man aan de voordeur kwam en schreeuwde: 'allemaal dood, allemaal dood'. Hij wees daarbij naar de doek met de Reestraat, waar echte granaten waren ingeslagen. Twee gezinnen die op het laatste moment toch nog hadden besloten te vluchten, waren daar op straat gedood. Er was een vriendje van me bij en zijn twee zussen, ze waren in stukken gereten; een brede stroom bloed liep over de stoep en in de goot.'
De eerste levende burgers
De volstrekt nutteloze beschieting duurde uren. Bij het vallen van de avond drongen de eerste Britten de wijk binnen. Een bewoner: 'Met hun hulp kropen wij tussen het puin de kelder uit. Ze controleerden of daar Duitsers zaten en daarna vielen we elkaar om de hals. we huilden van geluk: zij net zo goed als wij. Wij waren de eerste levende burgers die ze zagen in onze in puin geschoten stad.'
Op 16 april hebben de Britten en Canadezen de stad geheel in handen, 'We hebben wraak genomen voor september', schrijft een Engelse soldaat in zijn dagboek
De Slag om de Geitenkamp wordt ieder jaar op 13 april herdacht. Sinds 2012 herinnert een monument aan de Larikshof aan de verschrikkingen van die 13e april en de doden die vielen. (eigen foto)
Heeft u opmerkingen of aanvullingen op dit bericht? Mail dan met de redactie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
