VELP - Kerstmis in oorlogstijd vergt veel creativiteit van huismoeders, want voedsel wordt steeds schaarser, en hoe bereid je met de schaars beschikbare ingrediënten toch een lekkere kerstmaaltijd?
Ook in oorlogstijd draait Kerstmis om gezellig samen zijn en lekker eten. Een flinke uitdaging in december 1941, nu Nederland alweer ruim anderhalf jaar bezet is. Want voedsel is op rantsoen en dat betekent een dieet van minder vlees, vis, eieren en vet en meer groenten. En hoewel er inmiddels al verschillende oorlogskookboeken op de markt zijn, met surrogaatrecepten als aardappelcake, havermoutlapjes en bonengehakt, willen huismoeders van de de kerstmaaltijd natuurlijk toch iets speciaals maken. Gelukkig hebben Nederlandse gezinnen deze kerst een meevallertje in de vorm van een extra kaasrantsoen. Daar valt vast wel iets lekkers van te maken.
'De Telegraaf' schrijft:
'Iedere rechtgeaarde huisvrouw heeft voor de komende feestdagen wel het een en ander achtergehouden in een zeer geheim hoekje van de kast: ingrediënten, zorgvuldig bewaard in overeenstemming met de smaak van het gezin, die haar thans zullen dienen ter meerdere eer en glorie van haar kookkunst! Bij de een is het misschien wat slaolie, bij de ander kruiderijen, bij een derde een potje mayonaise; en zo staat dan ook, in tegenstelling met vroegere jaren, in veel gevallen het Kerstmenu al lang vast, daar we nu eenmaal moeten roeien met de riemen die we hebben! Evenwel — een goed idee is altijd iets waard; en daarom willen we u eerst eens herinneren aan de mogelijkheid tot het maken van:'
De Telegraaf 18-12-1941
En mocht je nou geen echte bouillon meer in huis hebben, dan smaakt volgens 'De Telegraaf' een magere groentesoep vast en zeker ook heel lekker. Wie een jager in de familie heeft, heeft geluk, want die kan voor haas, fazant of patrijs zorgen.
In Apeldoorn kunnen gezinnen lekkere hapjes kopen bij Vleeschhouwerij Bennink. De slager realiseert zich dat de goedgevulde kersttafel van vroeger niet meer bestaat, maar is ervan overtuigd dat alle moeite en zorg die besteed worden aan een bescheiden familie-feestmaaltijd, des te meer gewaardeerd zullen worden. Bennink werkt daar graag aan mee met zijn hapjes:
Nieuwe Apeldoornse Courant 23-12-1941
In 1942 viert de familie Van Griethuyzen uit Velp Kerstmis met een bordje soep - Gelders Archief
Een jaar later, in december 1943, leren vrouwen hoe ze met de karig beschikbare ingrediënten toch een lekker kerstdiner op tafel kunnen zetten. In een grote keukenzaal kijken ze naar kookdemonstraties ter inspiratie voor het kerstmenu.
Kijk hier naar een film van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid:-
