ZUTPHEN - Zutphen stond maandag 14 oktober stil bij het bombardement op de stad, 75 jaar geleden. Een groot deel van het centrum lag in puin en meer dan honderd mensen kwamen om. Voor mevrouw Sieders en meneer Kreijenbroek, die beiden in de schuilkelder zaten toen de bommen vielen, komen de herinneringen aan die dag vandaag weer boven.
door Madelien Jansen
Op 14 oktober 1944 was de Oude IJsselbrug het doelwit van de geallieerden, een brug die strategisch van belang was omdat de Duitsers via de brug troepen en materieel naar Arnhem brachten. De bommen vielen alleen totaal verkeerd en raakten het centrum van Zutphen.
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
Rond 16.00 uur 's middags hoorden inwoners van Zutphen de vliegtuigen over de stad razen. Het luchtalarm ging af terwijl Jan Kreijenbroek (85) buiten op straat aan het spelen was. Vlug keerde hij samen met andere kinderen terug naar huis.
'De hele wijk lag in puin'
'Toen we goed en wel bij huis waren hoorden we een hard fluitend geluid en een harde knal. Dat was het bombardement. Mijn vader riep: jongens naar de kelder!'. Kreijenbroek zat daar zo'n drie kwartier, wachtend tot de knallen voorbij waren. 'Je wil niet weten wat je ziet als je buiten komt, wat een verschil. De hele wijk lag in puin, terwijl je een uur daarvoor nog rustig op straat aan het spelen was.'
Luister hier naar het verhaal van Jan Kreijenbroek:
Het stuk tussen waar nu het Gideon monument aan de Rozengracht staat tot aan de Berkel werd in 1944 vrijwel geheel plat gebombardeerd. Kreijenbroek weet het nog als de dag van gisteren. 'Daarbuiten raakten ook nog diverse huizen zwaar beschadigd.' Het Gideon monument is opgericht ter nagedachtenis aan de alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Zutphen. 'Maandag herdenken we de doden, gewonden en de hulpverleners die slachtoffers probeerden te redden', aldus Kreijenbroek.
Herdenken
Mevrouw Sieders, ook één van de overlevenden, droeg maandag tijdens de herdenking een gedicht voor. Sieders verloor drie zusjes bij het bombardement. 'Weer een moeilijke dag, ook al is het 75 jaar geleden. Dat gevoel blijft altijd, dat gaat nooit meer weg. Onvoorstelbaar dat het zo lang geleden is.'
Ook vier kinderen van basisschool Jan Ligthart droegen hun eigen geschreven gedichten voor. Dit gebeurde na het zien van een video waarin mevrouw Sieders vertelt wat er zich op 14 oktober 1944 in Zutphen afspeelde. 'Ik ben dit jaar voor het eerst niet zelf naar die school geweest. Dit jaar is er een film die we eerder hebben opgenomen in de klas getoond. De mensen die het hebben meegemaakt worden steeds ouder, dus we hebben het nu maar vastgelegd voor het geval wij het niet meer zelf kunnen vertellen.'
Sieders is blij dat de kinderen op deze manier betrokken worden bij de gebeurtenissen tijdens de oorlog. 'De kinderen vertellen hele duidelijke gedichten, dus ze hebben het goed begrepen. Dat is heel fijn, dat ze het oppakken en dat ze er hopelijk mee door blijven gaan als ik het niet meer kan.'
Zie ook:
