HOOGHALEN - Westerbork, 13 september 1944. De laatste trein met Joden vertrekt uit het doorgangskamp, 279 personen worden afgevoerd naar Bergen-Belsen. Twee jaar eerder, op 14 september 1943, vertrekt de trein met de 6-jarige Ellie Frank uit Lienden aan boord naar Auschwitz. Ellie gaat, net als 102.000 andere Joden, een zekere dood tegemoet. Al weten ze dat zelf niet.
In totaal vertrekken 93 treinen vanuit Westerbork naar verschillende concentratie- en vernietigingskampen in het oosten. Op 15 juli 1942 de eerste, de laatste op 13 september 1944. In Berlijn wordt bepaald wanneer een trein vertrekt, waarheen en hoeveel gevangenen aan boord moeten zijn. Het is aan de kampcommandant van Westerbork, SS-Obersturmbahnführer Albert Gemmeker, om te bepalen wie er mee gaat. Hij laat deze taak graag over aan de Joodse medewerkers van de kampadministratie. Pas op de vertrekdag wordt bekend wie met de trein mee moet naar het oosten. Met bagage verlaten de gevangenen hun barak en lopen over de hoofdstraat van het kamp, de Boulevard des Misères, naar de gereedstaande trein.
Vertrek van een trein uit Westerbork naar Auschwitz, 1944:
Bijna 107.000 Joden, 245 Sinti en Roma en enkele tientallen verzetsstrijders worden via Westerbork afgevoerd naar Auschwitz, Sobibor, Theresienstadt en Bergen-Belsen. Slechts 5000 mensen overleven.
Ellie Frank (rechts) met haar pleegzus Liesje
Ook de vierjarige Ellie Frank uit Lienden overleeft het niet. In het voorjaar van 1942 krijgt Hartog Frank, de vader van Ellie, het bevel zijn manufacturenwinkel te sluiten. Hij en zijn vrouw worden werkloos. In augustus van dat jaar krijgt burgemeester Kamp van het arbeidsbureau in Tiel het verzoek om alle namen van de joden in zijn gemeente door te geven. Dat doet hij. Deze onheilspellende berichten betekenen voor Hartog Frank maar één ding: onderduiken.
In de voorgaande maanden hebben zijn vrouw en hij gesprekken gehad over onderduiken, waarbij steeds de grote zorgen over Ellie aan de orde kwamen. Ellie zal op haar jonge leeftijd de beperkte leefruimte absoluut niet aankunnen. Bovendien heeft het echtpaar de gedachte dat de Duitsers een meisje van vier wel met rust zullen laten. Zij komen tot het dramatische besluit: onderduiken, maar zonder Ellie. Het dienstmeisje van de familie, Judith van de Berg, neemt Ellie onder haar hoede.
Bekijk hier hoe het Ellie Frank daarna vergaat:
