De 33 door Duitse militairen vermoorde verzetsleden die elk jaar op vliegbasis Soesterberg worden herdacht, kregen hun eerbetoon in 2020 digitaal. Vanwege de coronamaatregelen heeft het lokale Comité 4 en 5 Mei Soest-Soesterberg de plechtigheid verfilmd en op YouTube gezet.
"Het is voor het eerst dat we de ceremonie vooraf op video hebben vastgelegd", zei voorzitter Fred Heidinga van de organisatie op de ochtend van de herdenking. "Ik hoop dat mensen het thuis willen bekijken, voor de computer of als je een beetje handig bent op je tv-scherm. Tja, het is niet anders. Misschien dat mensen elkaar opzoeken, dat kan ik hiervandaan niet beoordelen."
Vuurpeloton
De verzetsleden werden 78 jaar geleden uit het hele land naar Kamp Amersfoort gebracht en later naar 'Fliegerhorst' Soesterberg, waar ze op 19 november 1942 door een vuurpeloton zijn geëxecuteerd. Wat er op die dag precies is gebeurd is indertijd niet gedocumenteerd. Slechts een getuige, een 17-jarige jongen die om zijn leeftijd zou zijn gespaard, kon het navertellen. De Duitsers zouden de gruweldaad hebben gemaskeerd door verderop schietoefeningen te houden, zodat de schoten achter de schietbaan niet opvielen.
Het gebeurde in die periode van de Tweede Wereldoorlog nog niet vaak dat zoveel gevangenen tegelijk werden gefusilleerd. De meeste van de 33 vermoorde mannen kwamen uit Amsterdam, Hengelo en Deventer en werkten bijvoorbeeld als metaalbewerker, stukadoor, banketbakker of elektricien. Ze werden gedood omdat ze zich in het geheim tegen de Duitse bezetters hadden verzet en ontdekt waren. Ze saboteerden tegen de nazi's en spioneerden voor de geallieerden.
Traditie
Op de plaats waar de slachtoffers vielen werd precies vijftig jaar later een traditie geboren. Sinds 1992 wordt daar ieder jaar op 19 november een drukbezochte herdenking gehouden. Sinds het vertrek van de Koninklijke Luchtmacht uit Soesterberg hebben vrijwilligers de organisatie op zich genomen. Leerlingen van basisschool De Egelantier in Soest helpen onder meer met het ontvangen van gasten en spelen ook een rol in de jaarlijkse plechtigheid.
In de video die Comité 4 en 5 Mei Soest-Soesterberg vooraf heeft gemaakt komen onder meer burgemeester Rob Metz van Soest en een legeraalmoezenier aan het woord. Kinderen van De Egelantier noemen de namen van de 33 slachtoffers en dragen een zelfgemaakt gedichtje voor. De vaste bezoekers van de herdenking, veelal nabestaanden of andere familie van de omgekomen verzetsleden, werden vooraf per e-mail en via de pers op de hoogte gesteld.
