GDAŃSK - Het is kwart voor vijf in de nacht van donderdag 31 augustus op vrijdag 1 september 1939. Een Duits oorlogsschip beschiet een Pools munitiedepot in de Oostzeehaven van de stad Danzig. Het is het begin van de Tweede Wereldoorlog.
Een paar uur later overschrijden Duitse soldaten, tanks en pantservoertuigen de Poolse grens. Ze overvallen Polen uit drie windrichtingen: in het noorden vanuit Oost-Pruisen, in het westen vanuit Duitsland en in het zuiden vanuit Slowakije. Hitler aast al lang op een reden om Polen binnen te vallen. En die heeft hij de avond ervoor in scène laten zetten.
Duitse soldaten op de Poolse grens - Publiek Domein
De aanleiding voor de inval: de bestorming van een radiozender
Eind augustus is het onrustig bij de Pools-Duitse grens. Er gaat geregeld een boerderij van Duitse boeren in vlammen op, volgens de nazi's aangestoken door Polen. Op donderdagavond 31 augustus bestormen een paar nazi's een radiostation. Ze slaan alles kort en klein, de uitzending wordt onderbroken door een Pools sprekende Duitser die fulmineert op Hitler, de nazi's en het Derde Rijk. Ze laten een lijk in Pools uniform achter.
Die radiozender ligt in Duitsland en de aanvallers zijn ook Duits. De bestorming is het plan van de hoge SS-er Reinhard Heydrich. Het is de bedoeling dat de indruk wordt gewekt dat de overval door Polen is uitgevoerd. Zodat de Duitse regering aan de buitenlandse pers kan laten zien dat Polen herhaaldelijk de Duitse grens geschonden heeft, en zo als legitimering voor de Duitse inval in Polen kan dienen. De dode die achtergelaten is, blijkt later een gevangene uit een concentratiekamp die in opdracht van Heydrich een dodelijke injectie heeft gekregen.
Een Duitse propagandafilm uit 1939 legt uit dat de Duitsers echt alles hebben gedaan om de oorlog te voorkomen en andere landen de oorlog hebben uitgelokt.
Het Poolse leger heeft zich voorbereid op een oorlog tussen geschut, ruiters en infanterie. Maar de Duitsers vallen in de morgen van 1 september Polen binnen met tanks, pantservoertuigen en vliegtuigen. Het leger is kansloos om van de Duitse overmacht te kunnen winnen. Toch weten de Polen nog een paar weken stand te houden. Op 17 september valt de Sovjet-Unie het oosten van Polen binnen. In een geheime clausule van het Molotov-Ribbentroppakt hebben de Duitsers en de Russen Polen onderling al verdeeld. Nu het land van twee kanten wordt aangevallen is de situatie volledig uitzichtloos. Warschau valt op 27 september. Op 5 oktober capituleerde het laatste Poolse legeronderdeel. Polen bestaat niet meer.
Kijk hier naar amerikaanse archiefbeelden van de Duitse invasie in Polen
