NIJMEGEN - Op 8 juli 1943 wordt op de Hertogstraat in Nijmegen op klaarlichte dag de Nijmeegse politiecommissaris Anton van Dijk neergeschoten door de Waalwijkse verzetsman Henk Romeijn. Van Dijk, lid van de SS, was een fanatieke jodenjager die verantwoordelijk was voor het oppakken van zeker 500 Nijmeegse Joden. Romeijn werd gepakt.
Romeijn, op dat moment 22 jaar, wil na de aanslag per fiets vluchten maar wordt staande gehouden door een Nijmegenaar die in een vlaag van burgermansplicht meent te maken te hebben met een fietsendief. Henk Romeijn wordt opgesloten, eerst in Arnhem en later in Kamp Vught. Hij wordt ter dood veroordeeld en op 5 april 1944 gefusilleerd.
Collaborateur en profiteur
Anton van Dijk was er al vroeg bij: lid van de NSB en na de Duitse inval lid van de Germaanse SS. Hij trad in Nijmegen aan in september 1941 als opvolger van politiecommissaris Veltman die zijn uiterste best deed het Nijmeegse politiekorps 'schoon' te houden. Zijn houding van lijdzaam verzet ten opzichte van de bezetter leidde ertoe dat veel Nijmeegse politiemensen daadwerkelijk aan het verzet gingen deelnemen. Veltman zelf werd uiteindelijk door de bezetter op 30 september 1941 de laan uitgestuurd.
Zijn opvolger Anton van Dijk tapt wat betreft het beleid uit een ander vaatje en toont zich een trouwe vazal van de bezetter. De 'voorbeeldige' manier waarop hij samenwerkt met de Duitse Sicherheitsdienst (SD) leidt ertoe dat het grootste deel van de Nijmeegse recherche de kant van het verzet opgaat en arrestaties gaat saboteren: mensen worden tijdig gewaarschuwd dat een arrestatie aanstaande is.
Van Dijk toont zich ook een fanatiek jodenjager die zo'n 500 Nijmeegse Joden laat oppakken. Marie-Cecile van Hintum en Anne-Marie Mreijen schrijven in het boek Jodenjacht - over de rol van de politie bij deportaties - dat Van Dijk berucht was vanwege het feit dat hij Joden van hun bezittingen beroofde en vooraan stond om bijvoorbeeld sieraden en meubels mee te nemen als de Joden waren opgepakt en afgevoerd.
De begrafenis van Van Dijk op begraafplaats Rustoord - foto: oorlogsdoden Nijmegen
Van Dijk raakt bij de aanslag zwaargewond en overlijdt uiteindelijk op 31 augustus 1943. Zijn stoffelijk overschot is na de bevrijding van Nijmegen overgebracht naar de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn.
Hendrik Romeijn was verbonden aan de Amsterdamse verzetsgroep CS-6, vernoemd naar het pand Corellistraat 6 waar de groep werd opgericht. CS-6 specialiseerde zich in het liquideren van verraders en collaborateurs. De groep was ook verantwoordelijk voor de aanslag op luitenant-generaal buiten dienst Seyffard; commandant van het Freiwilligenlegion Niederlande; Nederlandse oorlogsvrijwilligers in dienst van de SS.
