5 september 1944 lijkt de bevrijding ineens dichtbij. Op de radio wordt herhaald dat de geallieerden voet hebben gezet op Nederlandse bodem. De vlaggen gaan uit. Oranje wimpels wapperen voor het eerst in 4,5 jaar. Het is  ‘Dolle Dinsdag’. 

Het verzet komt in actie in Roosendaal en Dinteloord en arresteert Duitsers en NSB’ers. Maar de Duitse politie herstelt al snel het gezag. Zo worden er in Waalwijk drie mannen opgepakt, nadat er twee landwachters in Waalwijk zijn ontvoerd. Ze worden voor het vuurpeloton gezet. Twee van de drie mannen overleven het niet, Vincent Hoffmans wel.

De chaos op dinsdag 5 september 1944 is groot. De berichten over de bevrijding gaan alle kanten op. De bevrijders zouden niet alleen voet op Nederlandse bodem hebben gezet, Breda zou zelfs bevrijd zijn. Er worden pamfletten uitgedeeld waarop die mededeling gedrukt staat. Helaas voor Breda en haar inwoners is het niet meer dan een gerucht.

 
 

De geruchten over een snelle bevrijding veroorzaken paniek onder de Duitse troepen in West-Brabant: de terugtrekking die ze in Frankrijk en België al wekenlang zien, is nu ook bij ons zichtbaar in de straten. Op zeldzame beelden uit Tilburg zie je Duitsers vertrekken. Henricus Naninck filmt de terugtocht op Dolle Dinsdag vanuit de fabrikantenwoning van Franken in de Goirkestraat.

 

Maar er komen in tegengestelde richting ook Duitse versterkingen. Op de treinstations in Den Bosch en Tilburg arriveert een Duitse eenheid met 'Jagdpanthers', rijdende anti-tankjagers. Op de Noordhoekring in Tilburg worden ze gefotografeerd terwijl ze naar het zuiden rijden. In Rosmalen fotografeert een ooggetuige een wagen voor luchtafweer die daar aankomt. De Duitsers zijn iets van plan.

Goede dekmantel
De Duitse generaal Reinhard richt op een centrale plek in Brabant zijn nieuwe hoofdkwartier in voor het 88e korps, dat de Duitse verdediging op zich neemt tussen pakweg Antwerpen en Hasselt. De generaal en zijn staf vorderen een woonhuis van een Moergestels gezin. Dat is een goede dekmantel tegen geallieerde vliegtuigen. Vanuit de woning kunnen ze alle operaties aansturen.

Duitsers richten intussen overal vernielingen aan. Ook op vliegveld Woensdrecht, dat inmiddels verlaten is. De feeststemming in Midden-Brabant wordt die dag onderbroken door enorme explosies. Overal sneuvelen ruiten. Munitieopslagplaatsen in de Loonse en Drunense Duinen gaan de lucht in. Het gaat om kogels en bommen voor vliegveld Gilze-Rijen die de Duitsers toch niet meer nodig hebben.

De kraters tekenen het landschap en zijn tot op de dag van vandaag nog steeds zichtbaar. Je kan ze nog steeds zien op een wandelroute door dit explosieve verleden. Oudere buurtbewoners herinneren zich nog de rommel daar.

Blik op Eindhoven
In de avond breken er gevechten uit in Antwerpen. Bij het sportpaleis wordt volop gevochten. De Britten steken bij Merksem het kanaal over. Duitsers zien dat en openen met 'stugs' (gemotoriseerde kanonnen) het vuur op de Britten. Die besluiten de aanval met oversteek te staken. Duitsers koelen hun woede op inwoners. Ze doden diverse 'terroristen', die bij het verzet zouden zitten. De geallieerde bevelhebbers laten Antwerpen even voor wat het is en richten hun aandacht op het oosten van Brabant en Gelderland en de plannen rond een snelle doortocht naar Duitsland.

Dinsdag 5 september 1944 is een dag vol chaos.