In het Imperial War Museum in Londen zijn nooit eerder, publiekelijk vertoonde beelden gevonden van Den Helder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het gaat om filmmateriaal van twee luchtaanvallen in 1944 met Britse bommenwerpers én een Duitse propagandafilm die voor Portugese bioscopen werd gemaakt.
"Dat dit na al die jaren is opgedoken is echt bizar...", vertelt filmmaker Erik Willems, "...het is 75 jaar geleden gefilmd en dat je het nu pas te zien krijgt. Het is ook droevig dat het zo lang geduurd heeft. Bij de filmpjes staat ook steeds de naam van de piloot. Het was natuurlijk heel interessant geweest om ze te vragen hoe dat voor hen was. Want ze gooiden wel bommen op een bevriende stad."
Beeldresearcher Gerard Nijssen kwam het filmmateriaal op het spoor omdat Willems op zoek was naar historisch beeldmateriaal. Hij maakt een serie verhalen voor het nieuwe Atlantikwall-centrum dat in Huisduinen wordt gebouwd. Daarin laat hij ooggetuigen aan het woord uit Den Helder, de meest gebombardeerde stad van Nederland.
"Er zijn nog altijd mensen in Den Helder die niet kunnen geloven dat juist de Geallieerden achter alle bombardementen zaten. Sommigen zeggen zelfs dat ze hakenkruizen hebben gezien op de vleugels. Maar het waren toch echt de Britten en de Amerikanen", vertelt Willems. Het eerste bombardement, in de meidagen van 1940 werd door de Duitsers uitgevoerd. Zij noemden het een vergissingsbombardement. Daarna kwamen, vanwege de Kriegsmarine en de strategische ligging regelmatig Geallieerde bommenwerpers over vliegen.
"Het is ook bijzonder dat het filmmateriaal aangeeft hoe er toen al met 'fake news' werd omgegaan", zegt Willems, "Op de andere beelden is te zien hoe het Marinehospitaal in brand stond. De Duitsers zeiden dat er burgers waren omgekomen door bombardementen. Maar in werkelijkheid was het hospitaal al ontruimd"
De films werden gevonden op een lijst van het Imperial War Museum: "Er was een heel onduidelijke catalogus. Toen vonden we één filmpje dat nog nooit zo vertoond is. Na heel veel zoeken kwam ook het andere, unieke materiaal tevoorschijn. Beelden vanuit vliegtuigen die laten zien hoe het echt ging, dat is volstrekt uniek. Dus we moeten hier heel blij mee zijn omdat het de geschiedschrijving toch weer wat completer maakt."
