ZUTPHEN - Vrijwilligers van de Historische Vereniging Zutphen hebben een bijzondere serie 16mm-films ontdekt. Het gaat om filmmateriaal van kruidenier Henk van Laar uit De Hoven. Uniek zijn opnames uit mei 1940 kort nadat de Duitsers Nederland hebben bezet.

Op de film is te zien dat er flink is gevochten aan de Hovense kant van de IJssel. Er is veel schade aan de huizen en winkels in de buurt van de IJsselbrug, die door het Nederlandse leger is opgeblazen.

Van Laar (dan 44) filmde ongehinderd Duitse militairen die met hun veldkeuken halt houden in het dorp en gemoedelijk een praatje maken met inwoners. Op de dijk krijgt Van Laar een voertuig met soldaten voor de camera, en in de uiterwaarden bij de IJssel staat een flinke colonne Duitse voertuigen.

Omdat de brug op 10 mei is opgeblazen, worden mensen met een boot overgezet richting Zutphen. Ook de kersverse bezetters maken er gebruik van.  In de winkel van Van Laar was tijdens de mobilisatie een commandopost en waren Nederlandse militairen ingekwartierd. Ook daarvan is bewegend beeld.

Henk van Laar filmt Duitse militairen in De Hoven en bij de IJssel 

De filmende kruidenier

Van Laar schafte waarschijnlijk in de jaren dertig een camera aan en filmde vooral in de directe omgeving van de winkel. Hij registreerde ook uitstapjes van Zutphense en Hovense ouderen, was op Schiphol, filmde de Keukenhof in kleur en bracht een kampioenschap van voetbalclub De Hoven uitgebreid in beeld. Natuurlijk worden ook de seizoenen fraai op film gezet, van prachtig bloeiende fruitbomen tot sfeervolle winterbeelden met sneeuwballengevechten en sleetjes die van de dijk af glijden.

Op 30 maart 1948 filmt Van Laar de Zutphense Walburgtoren die in lichterlaaie staat. De brandweer krijgt met het verouderd materieel de brand niet onder controle en de spits stort naar beneden. Van Laar is er zo door gefascineerd dat hij ook in het donker nog door filmt.

Spectaculair beeld van de Walburgtoren waarvan de spits afbrandt en instort

 

Binnenkort te zien

Eind jaren vijftig stopte Henk van Laar na 40 jaar met zijn winkel. Vrijwilligers Gerrie Meijboom en Gerrie Willemsen kwamen de films via via op het spoor en waren direct geïnteresseerd en nieuwsgierig. De veertien spoelen met films zijn professioneel gedigitaliseerd door het Gelders Archief en worden binnenkort overgedragen aan het Regionaal Archief Zutphen. De vinders zijn van plan om hun bijzondere ontdekking eind maart in De Hoven aan publiek te laten zien.

De collectie Van Laar (foto Omroep Gelderland)