- Ze konden goed organiseren en werden minder snel verdacht dan mannen; verzetsvrouwen in de Tweede Wereldoorlog. In het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten opent vrijdag de tentoonstelling 'De vrouw als spil van het verzet'.

Mia Lelivelt (93) uit Lichtenvoorde was pas 15 jaar toen haar vader vroeg hem te helpen in het verzet: 'Hij zei, Mia, je moet niet meteen antwoord geven, want als je ja zegt, dan kun je niet meer terug.' De jonge Mia had geen idee waaraan ze begon, maar ze had er alle vertrouwen in dat haar ouders wisten wat ze deden. In het begin hielpen ze Hollandse jongens die opgeroepen waren om voor de Duitsers te werken, om te vluchten en onder te duiken. 'We zorgden ervoor dat ze bij een boer in huis terecht konden. Daar kregen ze dan eten en een verblijfplaats, en ze konden helpen als knecht.'

(tekst gaat verder onder de reportage)

Verzet vroeger en nu

Later werd hun zolderwaar Mia's vader zelf een onopvallende schuilplaats had gebouwd - gebruikt voor allerlei mannen. 'Soms krijgsgevangenen die waren ontsnapt, of neergeschoten piloten die op de vlucht waren voor de Duitsers.' Mia was nooit bang voor de Duitsers. Haar moeder was Duits, dus ze sprak de taal. 'Bovendien wist niemand in de buurt wat we deden of dat we een schuilplaats hadden, dus er kon niks gebeuren.'

De rol van vrouwen in het verzet bleef lange tijd onderbelicht, en dat terwijl ze vaak net zo belangrijk waren als mannen. 'Vrouwen kunnen goed organiseren en regelen en werden bijvoorbeeld vaak ingezet als koerier', zegt directeur Gerda Brethouwer van het Nationaal Onderduikmuseum. De tentoonstelling laat dan ook het leven van 15 verzetsvrouwen zien. 'Daarnaast hebben we nog een expositie die door het land gaat reizen, met vrouwen uit deze tijd die een ander aspect van verzet belichten. Zoals bijvoorbeeld Hedy d'Ancona en Ebru Umar. 

Geen spijt

Toch werd Mia's vader in april 1944 opgepakt door de Duitsers. Volgens Mia is hij verraden door iemand die zich heel lang voordeed als iemand van het verzet. 'Maar ze hebben onze schuilplaats en de vliegeniers die op dat moment op zolder zaten, gelukkig niet ontdekt.' Mia had de schuilplaats goed gecamoufleerd, zoals ze altijd deed. 

Haar vader is ongeveer 6 weken later door de Duitsers in fort Rhijnauwen bij Utrecht om het leven gebracht. Toch heeft Mia nooit spijt gehad dat ze met haar vader in het verzet is gegaan. 'Mijn vader hielp altijd al mensen, ook voor de oorlog. Dus het was heel logisch dat hij bij het verzet ging. En zo ben ik ook. En als je goed voor een ander doet, gaat het jezelf ook goed,' zegt Mia. ' Als ik het fysiek nog zou kunnen, zou ik mijn huis beschikbaar stellen voor vluchtelingen... Want ook vandaag de dag hebben veel mensen hulp nodig. '

Heeft u opmerkingen of aanvullingen op dit bericht? Mail dan met de redactie: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.. Of stuur ons direct een WhatsApp-bericht: 06220 543 52