WASSENAAR - Oosterbeek is onlosmakelijk verbonden met de Slag om Arnhem, maar er is nog een Oosterbeek met een bijzondere oorlogsgeschiedenis. In Wassenaar ligt Landgoed Oosterbeek waar een Joodse filmproducent een soort Nederlands Hollywood opzet in de jaren dertig. Het studiocomplex dat verrijst krijgt de naam Filmstad Wassenaar.
Van vermaak naar propaganda
Oprichter Loet Cohen Barnstijn neemt er onder meer 'Merijntje Gijzen's jeugd op' (1936). De geboren Tukker rolt via het bioscoopwezen de filmwereld in en koopt het landgoed in 1935. Filmstad was tegen betaling toegankelijk voor het publiek. Als de oorlog uitbreekt is Barnstijn in de VS en nemen de Duitsers het studiocomplex over om er propaganda-films op te nemen. De bezetter noemt de locatie dan 'UFA Filmstadt Den Haag', het complex valt onder propaganda-minister Joseph Goebbels en is een Kriegswichtiges Unternehmen. Universum Film AG produceert een hele reeks films in Nederland waaronder 'Der Meisterdetektiv', Stimme des Herzens', 'Tierartz Dr. Vlimmen' en 'Rembrandt' (1942) en de speelfilms moesten de bezoekers vooral afleiden en zo afhouden van opstandigheid en verzetsplannen.
De acteurs en cameramensen van 'Merijntje Gijzen's jeugd' met in het midden een jonge Kees Brusse, rechts van hem Barnstijn (foto EYE Film)
Dick Bos-actieheld
Nijmegenaar Alfred Mazure nam onder meer in Wassenaar drie films op die gebaseerd waren op zijn stripverhalen van actieheld Dick Bos (in Nederland voor het eerst gepubliceerd op 20 juli 1940). 'Moord in het modehuis' was er daar één van, maar Mazure wilde de film in de oorlog niet in de bioscopen vertonen. De Centrale Commissie voor de Filmkeuring achtte de film later niet geschikt voor personen onder de achttien. 'Moord in het modehuis' kwam toen niet verder dan twee besloten persvoorstellingen. Mazure zat ook in het verzet en filmde Duitse activiteiten in en rond Wassenaar zoals het testen en sleutelen aan V1's. Op Landgoed Oosterbeek hadden de Duitsers bunkers en een tankgracht aangelegd en was waarschijnlijk een V1-werkplaats. Het landgoed werd dan ook door de Engelsen gebombardeerd in april 1944.
Andere foto bron: Dick van Maarseveen-EYE Filmmuseum
