ZUTPHEN - De IJsselkade in Zutphen is op 31 maart 1945 het toneel van een moordpartij als de SS daar 10 Zutphense verzetsmensen voor het vuurpeloton zet. Als door een wonder overleeft een van hen het bloedbad.
Het is slechts enkele weken voor de bevrijding als de chef van de SS in Zutphen de executie van de verzetsmensen beveelt. Ludwig Heinemann, berucht als het 'beest van Zutphen', heeft op dat moment al meerdere verzetsmensen laten martelen en vermoorden, onder meer in Gorssel.
Op die 31e maart worden de tien gevangenen naar de IJsselkade gebracht en op een rij gezet. Negen gevangenen worden doodgeschoten; een tiende gevangene heeft geluk, als de kogel afketst op een knoop. Hij houdt zich dood als de lichamen in de IJssel worden gegooid en overleeft de moordpartij.
Lichamen in de IJssel
De mannen die omkwamen zijn de Zutphense verzetsstrijders Boxtart, Van Heemstra, Gerritsen, Hartoch, Lammers, Lier, Van Oostveen, Oskam en Sonneberg. De tiende gevangene die als door een wonder overleefde heette Van Benthem. Hij kon zich.zwemmend in veiligheid brengen, nadat de lichamen in de IJssel waren gegooid.
Doodstraf voor Heinemann
Ludwig Heinemann werd in 1946 aangehouden en is mede door de getuigenis van de verzetsman die het bloedbad op de IJsselkade overleefde, in het kader van de naoorlogse bijzondere rechtspleging door het hof in Arnhem ter dood veroordeeld. Hij is de eerste Duitser die na de oorlog in Nederland de doodstraf krijgt. Die wordt op 10 februari 1947 voltrokken.
Een monument op de IJsselkade herinnert aan de moordpartij van 31 maart 1945. De gedenksteen zat oorspronkelijk ingemetseld in de kademuur langs de IJssel en ligt sinds 2014 op de plek waar de executie in 1945 plaatsvond. De namen van de negen geëxecuteerde verzetsmensen worden nog aan het monument toegevoegd.
