27 oktober 1944. In Brabant verdwijnen de Duitsers ineens massaal van het slagveld en kunnen de geallieerden grote terreinwinst boeken. Heel veel Brabanders worden bevrijd. Maar de vijand is nog lang niet verslagen. Dit speelt tijdens de bevrijding. Iedere dag lees je alle gebeurtenissen van die dag in 1944.
Onder dekking van de nacht verlaten Duitse eenheden op veel plekken in Brabant hun posities. Ze gaan naar een nieuwe verdedigingslijn die iets noordelijker ligt. Het zou de laatste grote beweging zijn van de vijand, voordat die de grote rivieren over ging.
Massale bevrijding
Na deze verschuiving komen grote delen van het front in West-Brabant snel in beweging. Canadezen, Britten, Polen en Amerikanen kunnen naar voren. Naar schatting zo’n 250.000 Brabanders worden in één klap bevrijd vandaag. Maar in Den Bosch is er toch nog een allerlaatste Duitse tegenaanval. Bevel uit Berlijn.
Commandant Neumann krijgt in Den Bosch een curieus telefoontje. Het is Adolf Hitler zelf die belt Den Bosch, met commandant Neumann. Der Führer dringt erop aan dat hij de verdedigingslinie vast houdt en de geallieerden stopt bij Den Bosch.
Neumann geeft gehoor aan het bevel van de Nazi-leider. Twee Jagdpanthers en zes Stugs gaan vanuit de richting Vught terug naar het stationsgebied van Den Bosch. Ook artillerie beschiet de geallieerden maar met weinig effect. De Britten zien ze van verre aankomen en slaan alarm. De aanval mislukt al snel.
Neumann krijgt daarna toestemming te vertrekken. Naar Vlijmen. Daar improviseert hij een nieuwe verdedigingslinie, achter het Afwateringskanaal. Ook het mobiele geschut gaat daar heen en naar Nieuwkuijk. De Duitsers weten van geen ophouden.
Na dagenlange strijd in Den Bosch, wordt de stad nu toch echt bevrijd. De prijs is hoog: honderden dode militairen (zeker 146 Britten) en burgers en veel gewonden. En meer dan duizend huizen in puin of minstens zwaar beschadigd, inclusief het station. Nederlandse militairen helpen bij de stad zuiveren. De pas opgerichte stoottroepen schakelen sluipschutters uit. Het verzet helpt ze daarbij.
Intussen lukt het Britse legereenheden niet voorbij Loon op Zand te komen. Het is te goed verdedigd. Hier loopt het vast.
Tilburg en omgeving
Oisterwijk valt vandaag wel in Britse handen. Net als Goirle. Tilburg is het volgende doel. Aan de rand van Tilburg probeert de Prinses Irene-brigade al dagenlang door te breken maar dat lukt maar niet. De druk wordt opgevoerd. De stad wordt vandaag van alle kanten aangevallen. De 15e Schotse Divisie neemt het van de Nederlandse eenheid over.
Het begint met artilleriebeschietingen. Maar inwoners komen melden dat ze beter kunnen ophouden omdat de Duitsers al weg zijn. De kanonnen stoppen de aanval. Vrij gemakkelijk trekken de Schotten van generaal Barber de stad in.
Gilze en Galder
De Polen rukken vanaf de ochtend op vanuit Baarle-Nassau en Alphen. Daar hebben ze wekenlang het front bewaakt. Ze bevrijden pijlsnel Gilze. Ook het verlaten vliegveld en hun terreinwinst is spectaculair: 20 kilometer diep gaan ze Brabant binnen, voorbij Rijen komen ze uit. Amper weerstand. Onderweg worden ze nog wel even beschoten door ... een geallieerde tank. Die hadden de Duitsers buitgemaakt in Goirle. De Polen schakelen hem uit.
Dat kon omdat de Duitsers blunderden. Ze hadden een gebied onverdedigd achtergelaten.
Onder Breda gaat een Canadese eenheid snel over Galder richting het noorden, ook naar Breda. Bij Zundert gaan de Amerikaanse 'Timberwolves'' via de Meirseweg naar Zundert. Na het leggen van een Baileybrug steken ze over en merken ze dat de vijand is verdwenen. Ook uit Achtmaal.
Roosendaal en Wouw
Bij Wouwse Plantage is de tankgracht gepasseerd. Dichtbij ligt de belangrijke doorgaande weg Roosendaal-Bergen op Zoom, die Kampfgruppe Chill gebruikt voor bevoorrading. Doel is die weg te blokkeren.
Niet ver daarvandaan besluiten de Duitsers de monumentale kerktoren van Wouw te ondermijnen met explosieven, uit vrees dat de geallieerden de hoge toren gebruiken als uitkijkpost. Deze dag blazen ze hem op. Maar ze gaan nog niet weg.
Duitsers onder Bergen op Zoom zijn helemaal weg van Lindonk Het wordt rustiger in Hoogerheide en Woensdrecht, voor het eerst in weken. 700 huizen liggen deels of volledig in puin, tientallen boerderijen zijn afgebrand en ook de kerken en vele wegen zijn beschadigd
In de stad Bergen op Zoom gaan de Duitsers ook weg. Als laatste daad blazen ze ook daar diverse kerktorens op, net als de laatste bruggen over De Zoom. En ze 'verstoppen' zich, ten noorden van het stadscentrum.
Bergen bevrijd
Als de Canadezen voorzichtig Bergen op Zoom naderen vanuit de richting Huijbergen merken ze dat er amper verzet is. De Scheldestad wordt die middag grotendeels bevrijd, zonder problemen.
Tankcommandant Danny McCleod van het South Alberta Light Horse Regiment gaat voorop de Grote Markt op. De meeste Duitsers zijn weg.
Dode kinderen
Er ontstaan een uitzinnige feestvreugde in het centrum. Die wordt plots onderbroken als er per ongeluk een machinegeweer af gaat in de menigte. Twee jonge kinderen komen om het leven door de Canadese kogels.
De bevrijders merken al gauw dat er kleinere groepen para’s achter zijn gebleven. Ze zitten verscholen aan de noordkant van het middeleeuwse kanaal De Zoom.
Ze zijn niet van plan zich over te geven. Het is de bedoeling dat de Duitsers overal vanaf deze nieuwe linies de geallieerde opmars proberen te vertragen.
