ELST - Na Operatie Market Garden komt het front in het gebied rondom Nijmegen min of meer stil te liggen. De geallieerde soldaten in de Betuwe hebben het zwaar in de drassige weilanden, het is een koude en natte winter en ze worden voortdurend beschoten met Duits artillerievuur. Via de radio luisteren de Amerikanen, Britten en Canadezen naar de warme stem van 'Mary of Arnhem', de presentatrice van een Duitse propagandazender.
Joël Stoppels, gids van Battlefield-tours schreef een verhaal over Mary of Arnhem. Hieronder een samenvatting:
Vanaf 3 oktober 1944 neemt het Amerikaanse 101st Airborne Division de posities van de Britten over, de divisie is verantwoordelijk voor de Betuwe. Het weer is belabberd, kil, vochtig en regenachtig. Naast het verschrikkelijke weer en vijandelijke artillerie worden de geallieerden ook bestookt met propaganda. De geallieerden zenden af en toe een lading demoraliserende pamfletten, per granaatsalvo, naar de andere zijde, de Duitsers zoeken het vooral in het gesproken woord, via luidsprekerinstallatie of radio. Een van hun 'geheime wapens' is 'Mary of Arnhem.' Haar stem vult de meeste zendtijd van 'Radio Arnhem', een gedurende de koude, eentonige winteravonden veelbeluisterde militaire zender, waarmee de Duitsers bij de geallieerden twijfel proberen te zaaien over de zin van hun missie. De uitzendingen zijn er voornamelijk op gericht gevoelens van heimwee en defaitisme op te wekken. Vooral de Canadezen, zo ver van huis en alles wat hun lief was verwijderd, blijken kwetsbaar voor de warme, gevoelvolle toon waarop 'Mary' uiting geeft aan haar medeleven met de militairen in hun kille, vochtige onderkomens.
Er worden fantasieën geweven rond de figuur 'Mary of Arnhem' en als de mannen Arnhem binnentrekken koestert menigeen de stille hoop haar te zullen ontmoeten. Een vrouwelijke etalagepop, uit een vernield modemagazijn op straat gegooid, wordt door de militairen met haar naam beklad en als onderwerp van een groepsfoto gekozen. Maar 'Mary' zit helemaal niet in Arnhem; ze is er zelfs nooit geweest !
In de deuropening van schoonmaakbedrijf 'Arnhem' aan de Sint Peterlaan kleden Canadese militairen van het Perth Regiment een etalagepop aan die 'Arnhem Mary' wordt genoemd (Library and Archives Canada-fotograaf Jack H. Smith)
Mary heet eigenlijk Helene
De rol van 'Mary of Arnhem' wordt gespeeld door Helene Sensburg, een brunette van 31 jaar en echtgenote van een cavalerie-officier. Zij is in Duitsland geboren en komt daar in 1939 terug na een 10-jarig verblijf in Engeland, waardoor zij de Engelse taal vrijwel perfect beheerst. In Duitsland vindt ze een baan bij de Deutsche Rundfunk. In oktober 1944 wordt ze overgebracht naar een propagandasectie van de Wehrmacht, die in Hilversum een programma verzorgt onder de naam 'Radio Arnhem'. Het is het 'Mary’s' taak de geallieerden bij het Nijmeegse bruggenhoofd te verleiden om over te lopen. Ruim vier maanden lang blijft ze in de lucht met soms exacte gegevens over onderdelen en namen van de Britten – en er kan worden gesteld dat ze met haar praatjes en voorstellen uitermate nadelig is geweest voor het moreel van de troepen.
Een 21-jarige blondine, Gerda Markov (gehuwd met een radio-technicus) vervangt 'Mary' als zij, vanwege een chronische nieraandoening, soms het bed moet houden. Gerda heeft voor de oorlog enige tijd in New York gewoond en spreekt ook vloeiend Engels. Na de bevrijding zijn beide vrouwen in Den Haag opgespoord en gevangen genomen.
Artikel uit The Argus, 15 mei 1945 - Mary of Arnhem zit gevangen in Den Haag
