TANGMERE - Hij is de geschiedenis ingegaan als misschien wel de bekendste en meest succesvolle Britse jachtvlieger, zeker als het gaat om de Slag om Engeland die in 1940 in het Britse luchtruim woedde: Group Captain Douglas Bader. En toen Bader in augustus 1941 in Duitse krijgsgevangenschap belandde, begonnen de problemen voor de Duitsers pas goed.

De in 1910 geboren Bader maakte als piloot een op zijn zachtst gezegd bijzondere carrière binnen de Royal Air Force. Hij begon in 1928 aan zijn opleiding en kreeg zijn brevet in 1930. In 1931 leek de pas begonnen carrière alweer vroegtijdig te eindigen toen Bader tijdens het uithalen van wat capriolen crashte en bij het ongeluk zijn rechterbeen en linker onderbeen verloor. Bader revalideerde, kreeg kunstbenen aangemeten en deed een verzoek om weer te mogen vliegen. Dat werd afgewezen, maar Bader gaf niet op. Met het uitbreken van de oorlog werd hij in 1939 weer aangenomen als vlieger. 

Bader leverde zijn eerste luchtgevechten tijdens de evacuatie bij Duinkerken eind mei 1940 en later tijdens de slag om Engeland en boven Frankrijk. In de statistieken van de RAF is Bader goed voor 22 geregistreerde overwinningen, vier gedeelde overwinningen en 10 onbevestigde kills. 

Bader ontmoet Duitse evenknie

Na de Slag om Engeland voerde Bader met zijn eenheid aanvallen uit op Duitse vliegvelden in Frankrijk. In oktober van dat jaar komt Bader ook op de radar van de Duitse luchtaas Adolf Galland die in Frankrijk een eenheid Messerschmitts commandeert. Bader en Galland, die elkaars reputatie kennen, hebben zelf ook een confrontatie maar die blijft onbeslist als ze zonder brandstof komen te zitten en het gevecht moeten afbreken. 

De twee ontmoeten elkaar een jaar later persoonlijk als Bader in augustus 1941 Frankrijk uit zijn toestel moet springen nadat hij in botsing is gekomen met een Duits toestel. Baders linker beenprothese zit bekneld, en hij moet het los gespen voordat hij kan springen. 

Nieuw been vanuit de lucht

Bader wordt gevangen genomen, weliswaar met nog maar een been maar niet voor lang. Zijn reputatie zorgt ervoor dat hij met alle respect wordt behandeld en het komt zelfs zover dat hij bezoek krijgt van zijn opponent Adolf Galland die Bader aanbiedt een nieuw been te 'bestellen'. In Engeland, nota bene en luchtmaarschalk Göring geeft hoogstpersoonlijk toestemming aan de Britten om een prothese te droppen.

De kist met Baders nieuwe prothese - publiek domein 

Dat gebeurt op 19 augustus in de buurt van een Duits vliegveld bij St-Omer. De Duitsers vinden het minder leuk dat de Britten vervolgens, even verderop, een bombardement uitvoeren. Maar dat wordt Bader niet aangerekend. 

Bader hangt de lastpak uit

Wat Bader wel wordt aangerekend zijn de talrijke ontsnappingspogingen die hij onderneemt, volgens latere verhalen 19 intotaal. Daarbij is het in zijn nadeel dat zijn protheses een snelle vlucht onmogelijk maken. De Duitsers zijn op een gegeven moment zo klaar met lastpak Bader dat ze dreigen zijn protheses af te pakken. Maar in plaats daarvan wordt hij naar het gevangenenkamp Colditz gebracht. Het van de gelijknamige televisieserie uit de jaren 70 bekende kasteel dat 'ontsnappingsproof' zou zijn. Toch was dat niet het geval. Met name Nederlandse officieren die er gevangen zaten, zagen kans buiten te komen en in een aantal gevallen uit handen van de Duitsers te blijven. Bader zelf blijft in Colditz. Hij wordt er op 15 april 1945 door de Amerikanen bevrijd. 

Een bijzondere opname: de krijgsgevangen Bader, rechtsvoor in donker uniform, krijft een rondleiding op de vliegbasis van Adolf Galland - publiek domein 

Na de oorlog begint Bader een carrière in het bedrijfsleven en krijgt hij zijn eigen stichting die zich richt op het ter beschikking stellen van protheses aan met name gehandicapte kinderen en veteranen.

Levenslang vrienden

Bader en Galland blijven vrienden voor het leven. Als de BBC Sir Douglas Bader in 1982 verrast met een speciaal aan hem gewijde aflevering van This Is Your Life is Galland een van de hoofdgasten. Galland herinnert Bader fijntjes aan een vraag die hij ooit van hem kreeg. 'Of je een eindje in mijn Messerschmitt mocht vliegen.  Ik heb je toen beleefd gezegd dat zoiets niet ging gebeuren.'