ARNHEM - Op 9 juli 1942 worden in Fort bij Rijnauwen bij Bunnik 9 leden van de verzetsgroep De Oranjewacht gefusilleerd door de Duitsers. Onder de doden is de oprichter Piet Hoefsloot. De Arnhemse meubelkoopman richtte de groep op in juni 1940. Eind 1940 werden de eerste leden van de groep al opgepakt en doodgeschoten.

De Oranjewacht behoorde samen met de Geuzen van Bernhard IJzerdraat uit Schiedam tot de eerste Nederlandse verzetsgroepen, die zich vooral bezighielden met zaken als sabotage, inlichtingen verzamelen en hulp aan onderduikers. In Arnhem had de groep van Hoefsloot een voorraad wapens. De groep had nauwe contacten met andere verzetsgroepen en had leden in tal van steden waaronder Apeldoorn, Nijmegen, Zwolle en Utrecht. Ook andere kleine groepen sloten zich aan bij de Oranjewacht.

Boekje met namen

Om het risico om als groep te worden opgerold zo klein mogelijk te maken, bedacht Hoefsloot een systeem om de verzetsgroep op te delen in kleinere groepen met elk maar één contactpersoon, waardoor zo weinig mogelijk leden over de namen van andere leden zouden beschikken. Toch ging het voor de Oranjewacht al heel snel fout toen de leider van verzetsgroep De Geuzen, Bernhard IJzerdraat, eind november 1940 werd opgepakt. Hij had een notitieboekje bij zich met daarin namen van contactpersonen van De Oranjewacht, want contact tussen de diverse verzetsgroepen was er zeker wel. Op basis van die lijst pakten de Duitsers door heel het land 40 leden van de Oranjewacht op, onder wie oprichter Piet Hoefsloot. Negen van hen werden tegen de muur gezet, de overigen gingen onder meer naar Kamp Amersfoort. 

De achttien doden

IJzerdraat wordt samen met 14 andere leden van de Geuzen, op 13 maart 1941 doodgeschoten op de Waalsdorpervlakte. Dichter Jan  Campert schreef over hen zijn gedicht 'Het Lied der achttien dooden', met de bekende beginregels:

                                                                      Een cel is maar twee meter lang

                                                                         en nauw twee meter breed,

                                                                      wel kleiner nog is het stuk grond

                                                                            dat ik nu nog niet weet,

                                                                    maar waar ik naamloos rusten zal,

                                                                          mijn makkers bovendien,

                                                                         wij waren achttien in getal,

                                                                          geen zal den avond zien.

 

De achttien doden waren de eerste slachtoffers van het zogeheten Haagse proces tegen Nederlandse verzetsstrijders in het gebouw van de Hoge Raad in Den Haag. Van drie minderjarige Geuzen worden de straffen omgezet; in hun plaats worden drie communistische februaristakers gefusilleerd.

Voor de drie Geuzen die, omdat ze minderjarig waren, werden gespaard, werden drie februaristakers doodgeschoten - Afbeelding publiek domein Wikipedia

In juni 1942 staat een nieuwe groep verzetsmensen terecht. Piet Hoefsloot is een van de terdoodveroordeelden. Hij wordt samen met 8 andere leden van de groep doodgeschoten in Fort bij Rijnauwen. Johan Boerrigter uit Nijmegen is een van de andere slachtoffers, net als Arnhemmer Frans Heinekamp.  

Terug naar Kamp Amersfoort 

Reportage over het bezoek van de zoon van Boerrigter aan Kamp Amersfoort, waar zijn vader gevangen zat:

De naar de verzetsgroep vernoemde Oranjewachtstraat bij de Arnhemse John Frostbrug herinnert aan de Arnhemse verzetslieden.